De natuur in al haar verschijningsvormen is het grote voorbeeld voor de vormgeving van een Japanse tuin en diverse type Oosterse tuinen. In Japan en China wordt de natuur gezien als moeder van de schone kunsten en daarom wordt in deze landen veel tijd besteed aan het bestuderen van de natuur.
Vanuit dat gegeven gezien, vereist het vormgeven van een eigen tuin naar een Japanse tuin of Oosterse tuin, een gedetailleerde beschouwing van de natuur in al haar verschijningsvormen. De elementen die in de Oosterse tuin worden gebruikt zijn allemaal herleidbaar naar landschapstypen.
Japanse achtertuin met beperkte ruimte
Als een ruimte in een tuin beperkt is, dient er zeer goed nagedacht te worden over de indeling ervan. Tevens dienen we erachter zien te komen hoe de gekozen elementen worden toegepast in een kleinere omgeving. Een juiste keuze en verwerking van elementen zal uiteindelijk een verfijnde harmonieuze tuin in balans vertonen, die rust en natuurlijke schoonheid uitstraalt.
Een tuin waar je kunt weg dromen. Weg van de jachtige wereld en dagelijkse zorgen.
Meerdere keren mocht ik nu een Japanse tuin of Oosterse sfeertuin ontwerpen. Deze keren waren het tuinen met een beperkte ruimte c.q. een stadstuin. Tot 2 maal toe ontwierp ik een Japanse tuin regio Eindhoven. Een zeer fraaie tuin Japanse sfeertuin Veldhoven en de andere ligt in Sterksel.
Mijn uitgangspunt bij het tuinontwerp, was in dit geval dan ook een heuvellandschap. Hierbij hoort het gebruik van lichte hellingen en zachte glooiingen, in combinatie met ronde vormen. Zoals die van half-bolvormige gesnoeide heesters en niet al te grote stenen deels verzonken in de grond.
Vorm, dieptewerking, contrast en lijnenspel spelen een grote rol in het geheel.
Door een nieuw organisch, maar zeker ook een krachtig lijnenspel in combinatie met langwerpige platen en eventueel ook nog een belijning diagonaal wordt een tuin vriendelijker en optisch groter. En door in het hart van de tuin een zachte glooiing te leggen wordt de aandacht naar binnen getrokken.
Asymmetrie en contrasten
Een van de meest opvallende kenmerken van een Japanse tuin is het vrijwel geheel ontbreken van symmetrie. Dat is eigenlijk erg voor de hand liggend, want een natuurlijke tuin, een tuin die de natuur nabootst, heeft dat karakter. In de natuur komen spiegelbeeldeffecten zelden voor.
In een goed vormgegeven Japans tuinontwerp zijn de asymmetrische plaatsingen van beplantingen en de vormen altijd in balans en harmonie. Ze zijn in een uitgekiend evenwicht bij elkaar gebracht.
Een niet symmetrisch beeld kun je versterken door contrasten in te brengen. Bij het bepalen van deze contrasten is het zeer belangrijk om de balans tussen drukke en rustige elementen te behouden. De rustige gedeeltes van de tuin, zoals vlakken met siergrassen, mos of grind dienen voldoende evenwicht te bieden aan drukkere delen.
Een kromme grillige boom kan in evenwicht zijn met bolvormig gesnoeide struiken. Het verticale vlak en altijd levendige vlak van bamboe kan een mooi contrast zijn met rustig strak grind.
Kleurgebruik in Japanse tuin
Kleurgebruik is in een Japanse tuin niet belangrijker dan vormen, contrasten, texturen en noem maar op. Van alle kleuren is groen de belangrijkste kleur in een beplantingsplan. De kleur groen heeft zeer veel schakeringen, is een neutrale kleur en straalt rust uit.
Kleuren mogen in een Japanse tuin nooit overheersend zijn. Daarom gebruikt men naast de kleur groen ook hoofdzakelijk natuurlijke kleuren, zoals de bruintinten van verwerkt hout, grijs- en wittinten van diverse soorten steen.
Hieraan mogen andere kleuren worden toegevoegd, maar zoals gezegd nooit overheersend zijn. De Japanse esdoorn is een geliefde struik en wordt veel opgenomen in Japanse tuinontwerpen. Echter de kleur rood te vaak en te veel mag nooit diverse keren worden herhaald in een kleine tuin.
Japanse Tuinplanten
In het beplantingsplan, dat een onderdeel is van het tuinontwerp, neem ik graag bomen en of struiken op die bloesem dragen. Zachte tere kleuren van sierkersen of sierappels halen het geheel niet snel uit balans. Belangrijk is ook om ervoor te zorgen dat de bloei van deze bomen niet samenvalt met de bloei van andere vaste planten.
Een opeenvolging van bloei en kleuren die zich dus tegelijkertijd verplaatsen in de tuin, brengt de ogen en de gedachten van de kijker, iedere keer weer naar andere delen van de tuin.
