Hier neem ik je mee in hoe je met planten en vorst omgaat in deze blog over Planten in de tuin beschermen tegen vorst. Niet alle planten in de tuin kunnen goed tegen vorst en zodra de nachten kouder worden en de kans op nachtvorst wordt groter, kan jij je zorgen gaan maken om jouw tuin. In dit blog geef ik je tips over hoe jij jouw planten in de tuin het beste tegen vorst kunt beschermen.
Temperaturen op vorst niveau en standplaatsen beplanting
Vorst en of nachtvorsten zijn een normaal verschijnsel in Nederland. Ze horen bij het zeeklimaat dat Nederland heeft. Jouw planten in de tuin, zijn planten die hier in Nederland op een kwekerij of tuin zijn gekweekt. Deze planten zijn aan onze wintertemperaturen gewend.
Hiervoor dienen ze dan wel buiten te zijn gekweekt en of buiten te staan. In de tuinwereld spreken we dan over winterharde planten.
Planten die in Nederland in een kas worden gekweekt of een korte tijd in ons interieur hebben vertoefd, om daarna naar de tuin of andere buitenruimte te worden verplaatst, kunnen in veel gevallen wennen aan onze koude temperaturen. We spreken dan over het afharden van planten, dat houdt in dat ze langzaam winterhard worden.
Winterhardheid van planten
De temperatuur die een plant kan verdragen, ook wel winterhardheid genoemd, is voor elke plantensoort anders. Planten die bijv. in Zuid Afrika groeien, een gebied waar een totaal ander klimaat is, zijn in principe in Nederland niet winterhard. Ze kunnen onze temperaturen onder nul namelijk niet verdragen.
Sommige plantensoorten die vanuit deze type streken geïmporteerd zijn en langzaam hebben kunnen wennen aan onze temperaturen tijdens de wintermaanden, hebben inmiddels het kenmerk wel winterhard te zijn. En zijn planten in de tuin die tegenwoordig ook 4 seizoenen kunnen blijven staan. Sommige van deze plantensoorten, die langzaamaan wel winterhard zijn gebleken, worden hier nu zelfs in Nederland gekweekt. Een voorbeeld hiervan is de Kaapse Lelie of te wel Agapanthus. Zo ook Magnolia grandiflora, Poncirus trifoliata, Ficus carica (vijg), Albizia, Fatsia japonica, Lagerstroemia soorten, Trachelospermum jasminoides en Photinia fraseri. Ook sommige Palmen en de meeste Olea Europaea (olijven) blijken inmiddels een redelijke tot goede winterhardheid te kunnen ontwikkelen.
Hoe langer planten in Nederland onze winters op een kwekerij, park of jouw tuin mee maken, hoe beter ze de kou kunnen verdragen. Over het algemeen kunnen we dus zeggen, hoe ouder een plant is, hoe beter de winterhardheid is.
Toch gaat dat niet altijd helemaal op! Waarom lees je onderstaand.
Ochtendzon, standplaats en de wind
In combinatie met vorst en of nachtvorst spelen onze herfst of voorjaarsstormen met hun gure wind ook een grote rol in het overleven van de planten in de tuin of zelfs kwekerij. En niet alleen de wind, maar zeker ook de ochtendzon speelt een grote rol. Bij planten die tijdens de wintermaanden hun blad behouden (groenblijvers) is dit laatste een belangrijk element.
De Ochtendzon in combinatie met vorst
Onder groenblijvende planten vallen onder andere Ilex crenata (de grootste Buxus vervanger), Camellia, Osmanthus, Rhododendron, Hemelse bamboe (Nandina domestica), Hulst, Olijf, Prunus (laurier), Photinia, Skimmia en Euonymus en alle andere groenblijvers. Deze groep planten heeft het in dagen met vorst of nachten met flinke nachtvorst vele malen moeilijker dan planten zonder blad (bladverliezers). Zeker als tijdens de ochtend de zon aan de hemel staat en de zon de plant verwarmd.
Misschien klinkt dat gek, want wij mensen vinden dat ochtendzonnetje juist heerlijk. Maar planten verdampen, als de zon erop schijnt, hun vocht via de huidmondjes die aan de onderkant van het blad zitten. Ze hebben dan nieuw vocht nodig om in leven te blijven, net zoals wij willen de planten dan drinken. Het vocht moeten ze met hun wortels uit de grond opnemen, maar omdat de grond nog bevroren is van de zware nachtvorst en of zelfs de vorst die er overdag nog is, kunnen de wortels niet drinken.
De planten verdrogen dan langzaam aan. Een proces dat niet direct aan de buitenzijde te zien is, maar van binnen naar buiten verloopt. In het voorjaar blijken deze planten dan door te zijn. Mensen roepen dan: mijn plant is bevroren geweest. Echter dit is een onjuistheid, na. de plant is verdroogd.
De Standplaats
De standplaats van de plant in de tuin speelt hierin dus een zeer belangrijke rol. Een wintergroene plant heeft een plaatsje in de tuin nodig waar ze kan genieten van de warmte van het middag- of avond zonnetje en geen last heeft van de ochtendzon. Is dit niet mogelijk, zorg er dan voor dat er voor de standplaats van de groenblijvende planten, nog andere planten zijn aan aangeplant. Deze zullen de zon filteren en ervoor zorgen dat er minder zon rechtstreeks op het blad van de groenblijver valt.
